Alchemia Kolorów
Ekspertyza Rolex: Tarcza
Bogactwo kolorów zdobiących tarcze zegarków Rolex jest efektem połączenia zaawansowanych badań fizycznych, czystej chemii i doskonałego oka – procesów, które zawsze są przeprowadzane wewnętrznie.
W samym sercu genewskiego laboratorium Rolex metalowe arkusze zdobione kolorowymi, niedbałymi plamami lakieru kontrastują ze sterylnie monochromatycznym szaro-białym otoczeniem. Są pierwszym etapem pracy nad nowymi wariantami odcieni miriad tarcz zegarków.
Mimo że technik, jego szpachelka i tubki farb często stanowią punkt wyjścia w poszukiwaniu nowych barw, te próbki są jedynie bardzo powierzchownymi znakami precyzyjnych umiejętności i naukowego podejścia. Cały proces wymaga znajomości fizyki powierzchni, zaawansowanej wiedzy chemicznej, a także doskonałego opanowania palety farb i kolorów: to połączenie kreatywnej myśli z najnowszymi technologiami. Jedynie gołym okiem można dokonać ostatecznej oceny efektu, pozwalającej na podjęcie decyzji, który kolor może finalnie pojawić się na tarczy zegarka Rolex.
Sztuka alchemii kolorów tarcz w firmie Rolex wykorzystuje zarówno dawne, przekazywane przez pokolenia techniki, jak i zdobycze nauki XXI wieku. Obejmuje zarówno klasyczne lakierowanie i emaliowanie, jak i galwanizację i wysoce zaawansowaną technologię pokrywania tarcz przy użyciu plazmatronów i wiązek elektronowych. Pozwala to na stworzenie wyjątkowo szerokiej gamy odcieni – im bardziej kompleksowa technika, tym bogatsze wykończenie mosiężnego dysku, który stanowi podstawę większości cyferblatów, można osiągnąć.
Lakier zapewnia szeroki wybór kryjących kolorów i głównie jest stosowany w czarnych i białych wykończeniach. Za pomocą galwanizacji można osiągnąć metaliczne wykończenia kolorów przy użyciu prawdziwych metali, natomiast przy użyciu technologii PVD (fizyczne osadzanie z fazy gazowej od ang. physical vapour deposition) dysk zostaje pokryty minimalnie cienką wartwą molekuł, nadających mu jeszcze bardziej luksusowy kolor i wizualną głębię. Końcowe lakierowanie i procesy powierzchniowe, takie jak szlifowanie czy piaskowanie mogą stworzyć lśniące, matowe lub jeszcze inne wykończenie, subtelnie zmieniając fakturę i wygląd tego samego odcienia.
Nieskończona różnorodność
W rezultacie niemal nieskończone spektrum kolorów i odcieni jest technicznie możliwe do uzyskania dla marki Rolex, nie wliczając w to jeszcze bardziej wyrafinowanych tarcz wykonanych z czystej masy perłowej, meteorytu czy rekrystalizowanego złota. Potrzeba zarówno ekspertyzy wykwalifikowanych chemików lub fizyków, by osiągnąć konkretny kolor opracowany przez projektantów, jak i dość znaczącej ilości czasu – przynajmniej trzech miesięcy badań laboratoryjnych i testów odcieni.
Zdarzają się rzadkie momenty, w których alchemicy kolorów są gotowi spędzić lata na badaniach, by w efekcie spełnić ekskluzywną prośbę stworzenia idealnego odcienia. Niektóre kolory zmieniają się zależnie od trendów w modzie i osobistych preferencji. W latach 80. i 90. XX wieku odcień klasycznej tarczy Rolex w kolorze szampana był wielokrotnie modyfikowany – nadawano mu cieplejsze i bardziej różowe podbicie zanim uzyskano jego ostateczną, znacznie subtelniejszą wersję. Lodowy błękit, inny charakterystyczny kolor tarczy Rolex, również przez lata poddawano licznym zmianom. Jednak jednym z największych wyzwań, przed którymi stają magicy kolorów, jest inicjalna prośba departamentu projektowego i decyzja, jak ją spełnić – za pomocą samych trzech podstawowych metod nadania koloru dziewiczemu dyskowi można osiągnąć niebywałą skalę odcieni. Naukowcy są w stanie zaproponować nowe warianty kolorów również przy badaniach i eksperymentach nad najnowszymi technologiami PVD. W ich ocenie jest brane pod uwagę również to, jak kolor będzie się prezentował już na nadgarstku przez pryzmat szafirowego szkiełka zegarka.
Kryjący Lakier
Barwiony kryjący lakier daje niemal nieskończone możliwości kolorystyczne intensywnej barwy i gładkiego wykończenia. Mimo że podstawowe kolory opierają się na standardowych tabelach Pantone, Rolex tworzy także własne barwy o dokładnych referencjach, pozwalających na dokładną każdorazową reprodukcję. Lakierowanie pozostaje jedyną metodą, którą można osiągnąć tarczę w kolorze czystej bieli, i jednocześnie stosowaną do tworzenia czarnych cyferblatów, np. w modelu Submariner.
Galwanizacja
Galwanotechnika, jedna z najbardziej szlachetnych form powlekania metalu, pojawiła się w pierwszej połowie XIX wieku w Europie, jako zarówno sposób produkcji sreber, jak i pozłacania. W zegarmistrzostwie to główna metoda osiągania czystego metalicznego koloru tarcz – srebrnych, rodowanych, pokrywanych rutenem – często przy użyciu właśnie tych samych metali. Pokrywanie srebrem jest najczęściej stosowane jako pierwsza, podkładowa warstwa wykończenia o szlifie słonecznym, a dopiero później na w ten sposób przygotowaną tarczę kładziony jest inny kolor. Czasem takie odcienie, jak np. szampański, osiąga się, galwanizując ponad pół tuzina różnych metali. Galwanotechnika jest wyjątkowo złożoną i zaawansowaną metodą pracy z metalami.
Odcienie i tony mogą się różnić w zależności od różnych czynników – rodzaju użytych metali, temperatury kąpieli galwanizujących, czasu zanurzenia dziewiczych tarcz, natężenia użytego w elektrolizie prądu – i ich kombinacji. To komplikuje poszukiwania dokładnego odcienia i – jak przy uzyciu technologii PVD – wymaga nie tylko potężnego zaplecza w postaci doświadczenia nauk stosowanych, ale również precyzyjnego oka.
PVD (fizyczne osadzanie z fazy gazowej)
Technologia PVD została opracowana na podstawie techniki osadzania cienkich warstw substancji stosowanej przez NASA w programach kosmicznych. To bardzo wszechstronny proces pozwalający na naniesienie intensywnego koloru na metaliczne wykończenia poprzez połączenie dowolnej substancji nieorganicznej z metalem. Za jego pomocą można stworzyć nieskończoną paletę barw, poszerzając możliwości samej galwanizacji.
Często przeprowadzane w zaawansowanych technologicznie komorach próżniowych – w których ciśnienie można porównać do panującego w kosmosie, ok. 150 km ponad ziemią – techniki stosowane przez markę Rolex pokrywają tarcze cienką warstwą odparowanych tlenków i metali o grubości poniżej jednego mikrona. Gołym okiem można zauważyć odbicia, refleksy i różne odcienie tarczy PVD, a także zachwycającą głębię koloru i jego intensywny połysk.
Dwie techniki wyróżniają się wśród tych przeprowadzanych wewnętrznie: termiczna ewaporacja, która wykorzystuje działo elektronowe odparowujące pierwotny materiał oraz natryskiwanie plazmowe, które polega na jonizacji przeprowadzanej za pomocą plazmatronu. Warstwy tworzone w technologii PVD charakteryzują się dużą przyczepnością i są bardzo twarde, co pozwala na precyzyjną kontrolę nakładania każdej kolejnej warstwy atomowej. Sam proces jest jednak bardzo wrażliwy na zakłócenia nawet najdrobniejszym pyłkiem, toteż zawsze odbywa się w sterylnie czystych pomieszczeniach. Dzięki opanowaniu tak zaawansowanych technologii i przeprowadzaniu ich wewnętrznie na tak znaczącą skalę firma Rolex zajmuje wyjątkową pozycję w świecie zegarmistrzostwa.
Emaliowanie
Emaliowanie jest jedną z najbardziej znaczących, klasycznych technik wykończenia kolorem, której historia sięga XIII wieku. W firmie Rolex emaliowanie wykorzystuje się do tworzenia znaczników godzin na wystawnych, wysadzanych brylantami tarczach z czystego złota.
Z krzemionkowych mineralnych i kolorowych metalicznych tlenków startych w moździerzu na proszek specjaliści od emaliowania tworzą intensywne kolory, nadając tarczom glazurowanym w piecach o temperaturze 800-950°C lśniące, wibrujące odcienie. To długi, precyzyjny proces, nierzadko przeprowadzany warstwa po warstwie, by efekt końcowy był satysfakcjonujący. Niewielka liczba tarczy Rolex powstaje rocznie w tym procesie, cechującym się nadzwyczajną czasochłonnością i dokładnością. Zdobią za to jedne z najpiękniejszych, najbardziej wyjątkowych zegarków biżuteryjnych tworzonych przez markę.
Wykończenie
Końcowe procesy wykończeniowe mogą znacząco zmienić wygląd i fakturę tarczy. Nawet minimalistyczna czerń może nabrać sportowego charakteru dzięki matowemu lakierowi, podczas gdy błyszczące wykończenie tego samego odcienia zadecyduje o jego stylowym, bardziej eleganckim wyglądzie. Kolory są badane w trzech standardowych warunkach oświetleniowych: w świetle witryny butiku, w naturalnym świetle zewnętrznym oraz w świetle sztucznym.
Pomimo zaawansowanych technologii, za pomocą których powstaje kolor, to właśnie czynnik ludzki zadecyduje, czy danemu odcieniowi przysługuje końcowa aprobata.
Z tysiącem odcieni zidentyfikowanych przez markę Rolex nawet spektrometry kolorów mierzących poziom i rodzaj światła są w stanie rozróżnić odcienie, podbicia i tony – a także samo piękno – z taką samą finezją jak ludzkie oko.
