استادان گداخت
کارخانۀ ریخته‌گری طلا
در اوایل دهۀ ۲۰۰۰، رولکس کارخانۀ ریخته‌گری پیشرفتۀ خود را راه‌اندازی کرد که در آن، کار ریخته‌گری طلا را انجام می‌دهد. این گام غیرمعمول برای یک برند ساعت‌سازی به رولکس این امکان را داد تا مطمئن شود فقط بهترین فلزات گرانبها در ساخت ساعت‌های لوکس به کار گرفته می‌شوند.
آلیاژ انحصاری طلای ۱۸ عیار زرد، سفید و اِور رز توسط متخصصان مجرب و مطابق با فرمول‌های دقیق و محاسبه‌شده ریخته‌گری می‌شود و حاصل این کار، فلزات بی‌نقص و نابی است که امروزه به خاطر درخشش خود گرانبها و محبوب هستند؛ درست مثل محبوبیتی که طلا در گذشته داشت.
ریخته‌گران روی محفظۀ ذوب که آکنده از شعله‌های آتش است خم می‌شوند و محافظ آن‌ها در برابر گرما لباس سنگین ضد حرارت، دستکش‌های ضخیم تا آرنج و کلاه ایمنی‌ای است که تابش کورکنندۀ طلای ذوب‌شده در رخ‌پوشِ آن انعکاس پیدا می‌کند؛ اما کارشان بر خلاف لباس‌هایشان بسیار ظریف است. برای ریختن این آلیاژ مایع ارزشمند در غربال به طور یکسان نیاز به قدرت، ظرافت و دست‌های بادقت است؛ با این کار قطرک‌هایی ایجاد می‌شود که وقتی داخل خمرۀ آب می‌افتند، فوراً خنک می‌شوند تا مهره‌های کوچک طلای ۱۸ عیار شکل بگیرند.
در این لحظه، آنچه ریخته‌گران انجام می‌دهند چیزی فراتر از جان‌بخشی به یک فلز گران‌قیمت است. آن‌ها از ناب بودن مادۀ خام اطمینان حاصل میکنند؛ ماده‌ای که پس از گذر از عملیات‌های متعدد در نهایت تبدیل به ساعت استثنایی رولکس می‌شود. در رولکس، ریخته‌گران اولین حلقه در زنجیره‌ای هستند که قاب میانی، پشت قاب، دور قاب و قطعات بند را برای ساعت‌های لوکس از جنس طلا تولید میکنند.
طلای خالص ۲۴ عیار برای استفادۀ روزمره روی دست، بیش از حد انعطاف‌پذیر است. برای سخت‌تر کردن و افزایش مقاومت آن، باید با سایر فلزات آلیاژ شود و طلای ۱۸ عیار به دست آید. این طلا که آلیاژ شاهزادگان است، متشکل از ۷۵۰ درصد (هزارم) طلای خالص است و ساعت‌سازان برای آن ارزش فراوان قائل هستند. بر حسب نسبت نقره، مس، پلاتین یا پالادیوم اضافه‌شده، انواع مختلفی از طلای ۱۸ عیار به دست می‌آید: زرد، سفید یا صورتی.
کیفیت و مشخصات آلیاژهای طلا می‌تواند بسته به دقت فرآیند آلیاژسازی متغیر باشد. به همین دلیل است که رولکس در اوایل دهۀ ۲۰۰۰ کارخانۀ ریخته‌گری خود را ساخت و بدین ترتیب، در تولید همۀ جزئیات تخصص مستقل پیدا کرد و حالا می‌تواند اطمینان حاصل کند که فقط باکیفیت‌ترین آلیاژهای طلا می‌توانند در ساعت‌ها به کار گرفته شوند.
دقتی به ارزش طلا
روی میزکار ریخته‌گری، فلزات با بسته‌بندی‌ها و برچسب‌های دقیق منتظر در هم آمیختن با یکدیگر هستند: مهره‌های درخشان طلای زرد خالص، شمش‌های نقرۀ خاکستری-سفید، ورقه‌های مس صورتی-قرمز و بسته به آلیاژ مورد نظر، پلاتین یا پالادیوم.
ریخته‌گران مطابق با ترتیب مشخص‌شده، فلزات را با وسواس و دقت زیاد و به مقدار‌های دقیق که تا یک‌دهم گرم اندازه‌گیری شده است در محفظۀ گرافیتی ذوب می‌ریزند. کیفیت محصول که طلای زرد، سفید یا اِور رز است و نیز میزان خلوص آن (درصد طلای خالص موجود در آن) وابسته به کار ماهرانۀ ریخته‌گران و رعایت نسبت‌های دقیق است.
برای اولین گداخت در محفظۀ ذوب، فلزات تا دمای ۱۱۵۰ درجه سانتی‌گراد یا بیشتر داغ می‌شوند و مایع یک‌دستی را شکل می‌دهند. وقتی ریخته‌گران محتوای محفظۀ ذوب را با دقت از غربال عبور می‌دهند، با یک دمنده به طلا شعله می‌دهند تا آن را از اکسیژن محیط و در نتیجه از اکسیداسیون مصون نگه دارند.
لبخند رضایت
مایع به صورت قطرک‌هایی در خمرۀ آب ریخته می‌شود و در نتیجۀ سرد شدن فوری طلا و تبلور آن‌ها در میانۀ ابرهای بخار، مهره‌های کوچکی شکل می‌گیرند. طلای ۱۸ عیار زاده می‌شود. وقتی ریخته‌گر رخ‌پوش کلاه خود را بالا می‌دهد، لبخند ملایمی که بر چهره دارد ملموس است؛ لبخندی آرام که جلوۀ رضایت نسبت به انجام موفقیت‌آمیز اولین کار است. بله، هنوز خیلی مانده تا کار او تمام شود.
پس از خشک شدن مهره‌ها، توسط ریخته‌گران مجرب به طور دقیقی بررسی می‌شوند تا هرگونه نقص احتمالی تشخیص داده شود. برای تأیید ترکیب و میزان خلوص نیز نمونه‌گیری می‌شود و بقیۀ محصول ذخیره می‌شود تا زمانی که اجازۀ گداخت دوم و ادامۀ ریخته‌گری داده شود.
این فرآیند ماشینی کمتر خیره‌کننده است، اما اهمیت آن کمتر از گداخت اول نیست. تحت کنترل ریخته‌گران، مهره‌های طلا در کورۀ دستگاه ریخته‌گری مداوم قرار داده می‌شوند. طلا پس از ذوب، در قالبی که با آب خنک‌سازی شده ریخته‌گری می‌شود و طی آن، متبلور شده و شکل مورد نظر را به خود می‌گیرد: لوحه برای قاب میانی و پشت قاب، شمش برای تکه‌های بند یا میله برای دور قاب.
نظارت مداوم
گرچه دو ساعت ریخته‌گری مداوم توسط دستگاه انجام می‌شود، اما مهارت و دانش ریخته‌گران نیز همچنان اهمیت حیاتی دارد. آن‌ها اطمینان حاصل میکنند که طلا با سرعت مناسبی که برای ساختار مناسب فلز لازم است متبلور شود و مراقب هستند که قالب‌ها به طور دقیق تراز شوند تا ریخته‌گری مستقیم و بی‌نقصِ مورد نیاز برای فرآیندهای شکل‌دهی آتی انجام شود. ابزارهای ماشینی، حمام طلا و آب خنک‌کننده همگی باید در دماهای مشخصی باشند تا کیفیت نهایی طلای تبلوریافته تضمین شود. یک اشتباه کوچک در طول این عملیات منجر به خراب شدن کل ریخته‌گری طلای ۱۸ عیار می‌شود. وقتی مواد هنوز داغ است، مورد بررسی قرار می‌گیرد و برای تحلیل کیفیت ارسال می‌شود. سپس کارگاه‌های شکل‌دهی به فلز، طلای ۱۸ عیار تازه را می‌گیرند و با همان دقت و وسواس به آن شکل می‌دهند.
پس از سروکار داشتن با ترکیبی جادویی از چهار عنصر اصلی در فلسفۀ کهن و ستاره‌شناسی یعنی آتش، هوا، آب و طلای ارزشمند که از خاک گرفته شده است، کار بسیار تخصصی ریخته‌گران به پایان می‌رسد.
